“Heh? Een verslag van de afgelopen Lamarziendan? Die kon toch helemaal niet plaatsvinden met alle Coronamaatregelen? Bel de politie! App de boa’s! Ping Rutte!”

“Nee hoor, kon prima. Was nog tof ook eigenlijk”

Speciaal voor jullie een klein beetje context om mee te beginnen. De laatste keer dat er een Lamarziendan plaatsvond was een flinke tijd geleden, december 2019: in het vorige jaar zelfs! De alom bekende Corona gooide de afgelopen periode wederom roet in het eten. De kunst- en cultuurhonger werd thuis maar gering gestild met online surrogaat bijeenkomsten. Ook binnen het team van Lamarziendan broeide het behoorlijk, hoe organiseer je een avond waarin culturele verbinding centraal staat als je niet bij elkaar in de buurt mag komen? Juist in tijden van affectionele schaarste en lange afstands-genot is er behoefte aan het maken en delen van iets moois.

Gelukkig bleek ons aller Aard niet voor één Coronagat gevangen en kwam hij met het idee van ‘Op sleeptouw met Lamarziendan’. Zo kon begin augustus toch een nieuwe editie plaatsvinden! Dit maal met keurige inschrijving en registratie, mede mogelijk gemaakt door de Bossche zomer.

Lamarziendan #16 Op sleeptouw met Lamarziendan

Deze zomeravond vol podiumvermaak besloeg niet een paar vierkante meters waar je noodgedwongen knuffelt met de buurman, zoals jullie van Lamarziendan gewend zijn, maar strekte zich uit over de vele hectaren Tramkade. Bossche Brouwers, Van Aken in het Werkwarenhuis en de Verkadefabriek waren zo vriendelijk hun locaties beschikbaar te stellen.

Bij aankomst ligt er een meterslang touw met lusjes op de grond, lusjes op exact 1,5 meter afstand. Bezoekers worden gevraagd om elk een eigen lusje in de hand te nemen. Hoewel dit klinkt als een gezellig potje springtouwen is de sfeer bij de intro grimmig. Vier figuren in zwart wit, met hoge zwarte hoeden en mondkapjes bewaken het touw. Sinistere, droevige muziek van een operazangeres en Indiaas harmonium omfloersen het geheel, terwijl twee strenge bewakers op tromgeroffel langs de touwen marcheren. Een fout in opstelling wordt hardgrondig beschreeuwd en bestraft door een van de bewakers, verrassend genoeg in het Spaans. In zijn hand heeft hij een geel touw van 1,5 meter dat hij gebruikt als meetlat, maar ook heen en weer zwiept als een dreigende zweep. Zodra iedereen correct is opgesteld klinkt de marcheer-muziek harder en mogen de bezoekers aan hun avond beginnen. Een visuele representatie van hoe sommige mensen de huidige coronamaatregelen zeggen te ervaren.

Bij aankomst bij de eerste locatie blijkt gelukkig dat de presentatoren van de avond een stuk gezelliger zijn. Presentator één voert vrolijk het woord terwijl presentator twee, alias de sloopkogel, er voor zorgt dat het touw ten alle tijden strak blijft staan ten behoeve van de 1,5 meter. Aan het touw worden bezoekers langs meerdere optredens op meerdere locaties geleid. Zelfs de bekende hoed, waarin elke editie een bedrag ter vergoeding van de reiskosten en eten van de artiesten en crew wordt verzameld, is Corona-proof dankzij een QR code die besmettingsgevaarlijk kleingeld overbodig maakt.

 

Elodie & Andrea in Van Aken

Deze van origine Franse dames ontmoetten elkaar op de Academy Circus and Preformance Art in Tilburg. Voor hun nieuwe project ‘Ill en faillait Deux’ trainden ze al in Brussel en Kiel en de komende twee weken in de Bombarst in Den Bosch. Schuchter en zoekend komen ze in het zwart gekleed achter de gordijnen op het podium vandaan. Met hun hun porseleinen gezichtjes kijken ze twijfelend de zaal in terwijl ze fysieke steun lijken te zoeken bij elkaar. Op de muur begeleiden hun eigen schaduwen de kleine meisjes als vaderlijke reuzen. Ze kriebelen in elkaars haar, plukken aan elkaars kleding en hangen aan elkaars schouders. Ze trekken steeds harder aan elkaars zwarte stretch pakjes, tot er mouwen, broekspijpen en gaten van een paar meter lang ontstaan. Waar ze vervolgens andere armen, hoofden en benen inwurmen. Zo worden de twee meisjes vervangen door een soort antropomorf monster, dat op zijn beurt zachtjes het podium af schuifelt.

 

Postertentoonstelling ‘De Nieuwe Bossche school’ in Van Aken

De Bossche ontwerpers van studio Turbo, studio Boot, Attak en Autograph scharen zichzelf onder de stroming ‘Nieuwe Bossche school’. Een verwijzing naar de reeds bestaande Bossche school, een stroming in de architectuur die gebaseerd is op het werk van Dom Hans van der Laan (1904-1991) en jaren geleden in Den Bosch gedoceerd werd. De ontwerpers van de Nieuwe Bossche school omschrijven zichzelf als een licht activistische beweging die staat voor ruimhartig omgaan met typografie als (illustratief) beeldmiddel en royaal kleurgebruik.

Van dat laatste is niets gelogen. De posters knallen je tegemoet als je de trap naar de tentoonstelling oploopt. Het uitbundige kleurgebruik wordt versterkt door de industriële en ietwat grauwe expositieruime. Dankzij de geordende plaatsing van de posters, die in rijen aan de plafondbalken zijn bevestigd, oogt het geheel net niet hysterisch. Of het gebruik van tie-wraps als ophangsysteem een budgettaire of esthetische keuze was is niet helemaal duidelijk, maar doet lichtjes af aan het geheel. 

Raoul Wilke van studio Turbo leidt de bezoekers rond, die zichtbaar worstelen met het touw om de posters niet te raken. De vier studio’s zouden samen aan de slag gaan voor een tentoonstelling in de W2, maar door Corona vielen de plannen in het water. Ze besloten de tentoonstelling alsnog te realiseren, maar dan op straat. Door middel van een crowdfunding werd geld opgehaald om de posters door de stad te verspreiden als openlucht-tentoonstelling.

De posters moeten positief denken genereren in deze droefgeestige Coronatijden. De teksten van twee van de posters van Raoul zelf vatten dit positief denken in enkele woorden samen ‘fleur zelf lekker op’ en ‘nie mouwe’. De posters van dit positiviteits-project worden aangevuld met posters voor evenementen die de ontwerpers al eerder hadden gemaakt. In de ratjetoe van kleur wordt in elk geval duidelijk dat elk van de ontwerpers van de Nieuwe Bossche school het voor elkaar heeft gekregen functionaliteit en design niet om een eerste plaats te laten strijden, maar juist harmonieus samen te laten gaan.

 

Friso Woudstra en Miranda Viguurs in Bossche Brouwers

Het touw slingert verder richting Bossche Brouwers. Hier staan Friso en Miranda al klaar om hun luisteraars een kriebel tussen de benen en een lach op het gezicht te bezorgen. Ombeurten dragen ze een gedicht voor, waarin erotiek een sterke boventoon voert. De gedichten van Friso lijken vooral autobiografisch en gaan veel over moderne liefde. Die van Miranda zijn rauw-realistisch en dragen zeker bij aan het doorbreken van taboes op het gebied van erotiek, met zinnen als ‘het is niet gek om pijpen én beffen lekker te vinden’.

Het applaus tussen elk gedicht door, aangemoedigd door Friso zelf, zorgt voor een kleine verstoring van de dynamiek tussen de twee. Desalniettemin zijn de onverschrokken teksten zowel herkenbaar als grappig, laatst genoemde vooral door de flinke dosis Bossche humor.

 

Sugar dudes in Bossche Brouwers

Aan energie geen gebrek bij deze glamrock band, waarvan de leden het podium betreden in panterjas, lichtgroen nepzijde of keurig gilet. De muziek en de outfits van de jongens zelf zijn lelijk in de goede zin van het woord. De drie nummers die ze spelen zijn los geïnterpreteerde punkversies van ‘Op een onbewoond eiland’, ‘Tequila’ en ‘O Sol e mio’. De muziek is hard, goed hard, en heeft op de diverse leden van het publiek dan ook een diverse uitwerking. Headbangen tot aan vingers in de oren.

Favoriet is het onopgemerkte moment dat de zanger voor de start van het optreden drie tequila haalt aan de bar, om later op het podium stoer naar binnen te gieten. “Enkel of dubbel?” vraagt de barvrouw. “Eh nou doe maar enkel”, zegt hij met een aandoenlijk lachje dat je normaliter niet ziet bij een podium bestormend punker. 

 

Fieke Opdam in de Verkadefabriek

Je zou het niet verwachten, maar deze bruisbal aan energie ging voorheen als non door het leven. Na negen jaar kloosterleven begon ze aan een opleiding cabaret aan de Koninklijke Theater Academie. Haar tijd in het klooster zorgt in elk geval voor genoeg stof voor haar afstudeer voorstelling Présence, waar ze een klein deel van laat zien. De korte show is een relaas aan gedachten, indrukken en onzekerheden die recht uit haar hoofd op het podium gesmeten lijken te worden. Hoofgedachte is het gevoel nergens echt bij te horen, en dat ook nooit te hebben gedaan. Ze is altijd té werd haar verteld: te druk, te veel, te hard. Pijnlijke oneliners als ‘ik vormde altijd een ik voordat de wij besloten was’ of ‘het vrijwillig besloten wij te voelen is me nog nooit met iemand gelukt’ vliegen je om de oren. Toch is het geen zwaar maar juist hilarisch stuk. Fieke laat als geen ander zien dat een gezonde dosis zelfspot en positieve kijk op het leven een rete goeie voorstelling op kan leveren.

 

De avond eindigde met een symbolische dans. Daar waar de bezoekers en artiesten als kuddedieren in de rij werden gezet tijdens het sinistere begin, kwamen ze aan het einde van de avond bij elkaar samen in een kring. De kunsten opende de harten van de bezoekers, en ondanks de 1,5 meter afstand werd de verbinding tussen hen en de artiesten voelbaar. De kringdans, op muziek van Pippi Belli, was een verwijzing naar eeuwenoude kringdansen waarin mensen zich zij aan zij door de muziek in beweging lieten brengen. In dit geval een vrolijke, akoestisch Ierse jig in midden op straat. Dit ultieme gevoel van samen zijn vormde een waardige afsluiter van Op Sleeptouw met Lamarziendan, waarin niet enkel het publiek, maar ook makers en locaties werden verbonden in één gezamenlijke beleving.